Giriş
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, çekişmeli ve anlaşmalı olmak üzere iki şekilde gerçekleşebilir. Anlaşmalı boşanma, eşlerin tüm konularda mutabakata varması durumunda daha hızlı ve daha az maliyetli bir çözüm sunar. Bu makalede, anlaşmalı boşanmanın şartları, süreç aşamaları, gerekli belgeler ve dikkat edilmesi gereken önemli hukuki detaylar detaylı şekilde incelenecektir.
Anlaşmalı Boşanmanın Hukuki Şartları
1. Tarafların Rızası
- Eşlerin ortak irade beyanı ile boşanmaya karar vermiş olmaları gerekir.
- Rıza, mahkeme huzurunda da teyit edilmelidir.
2. Evlilik Süresi
- Türk hukukunda evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir (TMK m. 166).
3. Yasal Temsilci Onayı
- Kısıtlı eşler için vesayet makamından izin alınması zorunludur.
Anlaşmalı Boşanma Sürecinin Aşamaları
1. Boşanma Protokolü Hazırlığı
Eşlerin aşağıdaki konularda anlaşmaya varması gerekir:
✔ Velayet (çocuk varsa)
✔ Nafaka (iştirak ve yoksulluk nafakası)
✔ Mal paylaşımı (edinilmiş mallara ait tasarruf)
✔ Çocukla kişisel ilişki (görüşme düzeni)
2. Mahkemeye Başvuru
- Yetkili mahkeme: Eşlerden birinin yerleşim yeri aile mahkemesi.
- Gerekli belgeler:
- Kimlik belgeleri
- Evlenme cüzdanı
- Anlaşma metni (imza sirkülerli)
- Çocuk varsa nüfus kayıt örneği
3. Mahkeme Görüşmesi
- Hakim, tarafları dinler ve anlaşmanın serbest iradeyle yapıldığını teyit eder.
- Özellikle kadının rızasının baskı altında olmadığı kontrol edilir.
4. Kesinleşme
- Mahkeme kararı hemen kesinleşir (bekleme süresi yoktur).
- Kararın nüfus müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur.
Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar
⚠ Nafakanın Düzenlenmesi: Yoksulluk nafakası anlaşmada belirtilmezse sonradan talep edilemez.
⚠ Tapu Devirleri: Taşınmaz paylaşımı tapuda tescil edilmelidir.
⚠ Velayet Değişikliği: Sonradan velayet değiştirmek zordur, iyi düşünülmelidir.
Anlaşmalı Boşanmanın Avantajları
✓ Hızlı süreç (ortalama 2-3 hafta)
✓ Düşük maliyet (harç ve vekalet ücretleri)
✓ Çekişmesiz ortam (psikolojik açıdan daha sağlıklı)
✓ Mahremiyet (medyada yer almaz)
Sonuç
Anlaşmalı boşanma, uyum sağlayabilen çiftler için ideal bir çözümdür. Ancak hukuki sonuçları kalıcı olduğundan, her maddenin dikkatlice ele alınması ve profesyonel destek alınması önemlidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
- Anlaşmalı boşanma için avukat şart mı?
Kanunen zorunlu değildir ancak hukuki riskleri önlemek için şiddetle tavsiye edilir. - Boşanma sonrası nafaka miktarı değiştirilebilir mi?
Ancak haklı sebeple (örneğin gelir kaybı) nafaka artırım/eksiltim davası açılabilir. - Çocukların görüşü alınır mı?
12 yaş üstü çocukların görüşü mahkemece mutlaka dinlenir. - Yurtdışında yaşıyorsak Türkiye’de boşanabilir miyiz?
Evet, son ikametgahınızın bulunduğu yer mahkemesinde açabilirsiniz. - Anlaşmadan vazgeçersek ne olur?
Dava dosyası kapatılır, yeni başvuru gerekir. - Mal paylaşımı için noter onayı gerekir mi?
Taşınmaz devirleri için tapu tescil işlemi şarttır. - Boşanma kararı ne zaman nüfusa geçer?
Mahkeme kararının müdürlüğe bildirilmesiyle 3 iş günü içinde. - Nafaka borcu zaman aşımına uğrar mı?
Yoksulluk nafakası 10 yıl, iştirak nafakası ise her taksit için 5 yıldır. - Boşanma sonrası soyadı değişikliği mümkün mü?
Kadın, eski soyadına dönebilir veya mahkemeden izinle yeni soyadı alabilir. - Anlaşma ihlal edilirse ne yapılır?
İcra takibi veya taahhütlere uyulmaması durumunda ayrı dava açılabilir.