📌 1. Haksız Rekabet Nedir?
📌 Haksız rekabet, ticari hayatta dürüstlük kuralına aykırı davranışlar sergileyerek diğer kişilerin veya işletmelerin zararına yol açan eylemler olarak tanımlanır.
✔ Türk Ticaret Kanunu (TTK) 54. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
✔ Amaç, piyasada adil rekabet ortamını korumak ve işletmelerin haksız uygulamalarla zarar görmesini engellemektir.
🚨 Örnek:
Bir firma, rakip firmanın ürünlerini kötüleyerek tüketicileri yanıltırsa, bu durum haksız rekabet oluşturur.
📌 2. Haksız Rekabet Oluşturan Davranışlar Nelerdir?
📌 Türk Ticaret Kanunu’nun 55. maddesinde haksız rekabet sayılan başlıca eylemler şu şekilde sıralanmıştır:
| Haksız Rekabet Türü | Açıklama |
|---|---|
| Yanıltıcı Reklam ve Açıklamalar | Mal ve hizmetler hakkında yanlış, yanıltıcı bilgiler verilmesi. |
| Rakip Firmanın Ürünlerini Kötüleme | Rakip ürünleri veya işletmeyi haksız yere olumsuz tanıtma. |
| Müşteri Çalma (Çalışan Ayartma) | Rakip firmadan çalışanların haksız biçimde alınarak ticari sırların ele geçirilmesi. |
| Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali | İş yerinde öğrenilen ticari sırların rakiplerle paylaşılması. |
| Taklit Ürün ve Hizmet Sunumu | Başka firmaların ürün veya hizmetlerini taklit ederek piyasaya sürme. |
| Fiyat Kırma | Piyasayı bozacak şekilde maliyetin çok altında satış yaparak rakipleri saf dışı bırakma. |
| İşletme Adını veya Ürününü Taklit | Rakip firmanın marka, ürün ismi veya logosunu kullanarak tüketiciyi yanıltma. |
🚨 Örnek:
Bir lokanta, rakip lokantanın ismini ve logosunu taklit ederek müşteri çekmeye çalışıyorsa haksız rekabet söz konusudur.
📌 3. Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat Davası Açılabilir Mi?
📌 Türk Ticaret Kanunu 56. ve 58. maddeleri uyarınca haksız rekabetten zarar gören kişiler tazminat davası açabilir.
✔ Maddi zarar ve manevi zarar talep edilebilir.
✅ 3.1. Maddi Tazminat
✔ Haksız rekabet nedeniyle uğranılan gelir kaybı, müşteri kaybı gibi zararlar talep edilebilir.
✔ Haksız rekabet fiili nedeniyle elde edilen haksız kazanç da istenebilir.
🚨 Örnek:
Rakip firma, sizin markanızı taklit ederek satış yaptıysa ve bu nedenle satışlarınız azaldıysa, kaybettiğiniz gelir maddi tazminat olarak istenebilir.
✅ 3.2. Manevi Tazminat
✔ Haksız rekabet eylemi, firma itibarına zarar verdiyse veya kişisel onur ve şeref sarsıldıysa, manevi tazminat istenebilir.
🚨 Örnek:
Rakip firma, sizin ürünlerinizi kalitesiz gibi göstererek itibarınızı zedelediyse, manevi tazminat talep edebilirsiniz.
📌 4. Haksız Rekabet Davasında Talep Edilebilecek Diğer Haklar
| Dava Talebi | Açıklama |
|---|---|
| Fiilin Durdurulması | Haksız rekabet fiilinin devamının engellenmesi talep edilir. |
| Sonuçların Ortadan Kaldırılması | Yanlış bilgilerin düzeltilmesi, taklit ürünlerin toplatılması istenebilir. |
| Tazminat | Maddi ve manevi zararların karşılanması talep edilir. |
| Mahkeme Kararının İlanı | Mahkeme kararı kamuoyuna duyurularak mağduriyetin giderilmesi sağlanabilir. |
🚨 Örnek:
Rakip firma, sizin markanızla sahte ürün sattıysa, mahkemeden ürünlerin toplatılmasını ve durdurulmasını isteyebilirsiniz.
📌 5. Haksız Rekabet Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
📌 Haksız rekabet tazminatı hesaplanırken şunlar dikkate alınır:
✔ Davacının uğradığı zarar (ciro kaybı, müşteri kaybı),
✔ Davalının haksız fiilden elde ettiği kazanç,
✔ Fiilin firma itibarına etkisi.
| Tazminat Hesaplaması Unsuru | Açıklama |
|---|---|
| Gelir Kaybı | Haksız rekabet sonucu azalan satışlar. |
| Müşteri Kaybı | Piyasa payında yaşanan düşüş. |
| İtibar Kaybı | Marka değerinde meydana gelen zarar. |
| Haksız Kazanç | Haksız fiili işleyen kişinin elde ettiği gelir. |
🚨 Örnek:
Bir tekstil firması, taklit ürünler nedeniyle 1.000.000 TL satış kaybı yaşadıysa, bu tutar tazminat olarak talep edilebilir.
📌 6. Haksız Rekabet Davalarında Zamanaşımı Süresi
📌 Türk Ticaret Kanunu 60. maddeye göre:
✔ Haksız rekabetin öğrenilmesinden itibaren 1 yıl içinde ve her durumda haksız fiilin gerçekleşmesinden itibaren 3 yıl içinde dava açılmalıdır.
✔ Suç niteliğindeki eylemler için daha uzun ceza zamanaşımı süreleri uygulanır.
🚨 Örnek:
Rakip firma 2023 yılında markanızı taklit ettiyse, bunu 2025’te öğrendiğinizde 1 yıl içinde dava açabilirsiniz.
📌 7. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Haksız rekabet davası açmak için şartlar nelerdir?
📌 Haksız rekabet fiilinin gerçekleştiğini ispatlamak ve zarara uğradığınızı göstermek gerekir.
🔹 Haksız rekabet tazminatı nasıl talep edilir?
📌 Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılarak maddi ve manevi tazminat talep edilir.
🔹 Tazminat dışında hangi talepler olabilir?
📌 Fiilin durdurulması, ürünlerin toplatılması, mahkeme kararının ilan edilmesi gibi talepler olabilir.
🔹 Zamanaşımı süresi nedir?
📌 Haksız rekabetin öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl, fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren 3 yıl.
🔹 Çalışanım ticari sırları sızdırdı, tazminat talep edebilir miyim?
📌 Evet, çalışanınızın ticari sırları sızdırması haksız rekabet sayılır ve tazminat davası açabilirsiniz.