Toplumda bireylerin cinsel dokunulmazlık hakkı, anayasal güvence altında olan temel haklardan biridir. Bu hakkın ihlali niteliğindeki suçlardan biri de cinsel tacizdir. Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen bu suç, özellikle iş hayatı, eğitim ve sosyal ortamlar gibi alanlarda sıklıkla karşılaşılan hassas bir konudur.
Bu yazıda, TCK 105/1 kapsamında cinsel taciz suçunun ne olduğu, nasıl oluştuğu, cezası, yargılama süreci ve güncel örneklerle uygulama şekli tüm yönleriyle incelenmiştir.
TCK 105/1 Nedir? (Cinsel Taciz Suçu)
Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesinin birinci fıkrası, cinsel taciz suçunun temel halini düzenler. Suçun oluşması için mağdurun rızası dışında ve cinsel içerikli bir söz, davranış, ima, işaret, mesaj ya da yaklaşımda bulunulması yeterlidir.
TCK 105/1 Maddesi (2025 Güncel Metin)
Madde 105/1 – Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Cinsel Taciz Suçunun Unsurları
- Fail: Herkes olabilir.
- Mağdur: Cinsiyet ayrımı yapılmaksızın herkes olabilir.
- Fiil: Cinsel amaç taşıyan sözlü veya fiziksel olmayan davranışlar
- Kast: Bilinçli ve cinsel amaç taşımalıdır.
- Şikayet: Suç şikâyete bağlıdır.
Cinsel Taciz Suçuna Örnekler (TCK 105/1)
- Sokakta bir kişiye cinsel içerikli laf atmak
- İş yerinde çalışanı cinsel içerikli mesajlarla rahatsız etmek
- Otobüste sürekli olarak bir kişiye cinsel anlam taşıyan bakışlarla yaklaşmak
- Sosyal medyada açıkça cinsel imada bulunmak
Cinsel Taciz Suçunun Cezası (2025)
| Durum | Ceza |
|---|---|
| Temel hal (TCK 105/1) | 6 ay – 2 yıl hapis |
| Israrlı taciz (TCK 105/2 kapsamında) | 1 – 3 yıl hapis (nitelikli hal) |
| İş yerinde, okulda, hizmet ilişkisi içinde | Ceza artırılır |
Not: TCK 105/1 kapsamında verilen ceza paraya çevrilebilir veya ertelenebilir.
Şikâyet Süresi ve Zamanaşımı
- Şikâyet süresi: Mağdur suçu öğrendikten sonra 6 ay içinde şikâyet etmelidir.
- Zamanaşımı süresi: 8 yıldır (davanın açılması için)
TCK 105/1 ile TCK 102 Arasındaki Fark
| Kriter | TCK 105 (Cinsel Taciz) | TCK 102 (Cinsel Saldırı) |
|---|---|---|
| Fiil | Cinsel içerikli söz veya davranış | Cinsel dokunmaya yönelik eylem |
| Temas | Yok | Vardır |
| Ceza | 6 ay – 2 yıl | 2 yıl – 7 yıl (temel hal) |
| Şikayet | Gereklidir | Kimi hallerde gerekmez |
Cinsel Taciz Suçunda Delil ve İspat
Cinsel taciz genellikle sözlü ve dolaylı şekilde gerçekleştiği için ispatı zor olabilir. Ancak şu tür deliller değerlendirilebilir:
- Tanık ifadeleri
- Sesli veya görüntülü kayıtlar
- WhatsApp/SMS mesajları
- Sosyal medya ekran görüntüleri
- İşyeri iç yazışmaları
Yargıtay’ın Cinsel Taciz Suçuna Yaklaşımı
Yargıtay, cinsel taciz suçunun oluşması için:
- Cinsel yönelimin açıkça hissedilmesi
- Mağdurun rızasının bulunmaması
- Fiilin kamu düzenini bozacak nitelikte olmaması (örneğin yalnızca kaba davranış cinsel taciz sayılmaz)
şartlarını aramaktadır.
Cinsel Taciz Suçu ile Mücadelede Kurumsal Sorumluluk
Özellikle iş yerlerinde cinsel taciz vakalarında işverenin:
- Taciz şikayetini değerlendirme,
- Önlem alma,
- İlgili personele eğitim sağlama yükümlülüğü vardır.
Aksi takdirde işveren tazminat sorumluluğuyla karşı karşıya kalabilir.
Sık Sorulan Sorularla TCK 105/1
❓ Sokakta laf atmak cinsel taciz midir?
Evet. Cinsel içerikli laf atmak, TCK 105/1 kapsamında suçtur.
❓ Sosyal medya üzerinden yazılan cümleler de cinsel taciz sayılır mı?
Evet. Dijital ortamda yapılan cinsel içerikli rahatsız edici yazışmalar da bu kapsamdadır.
❓ Fail kadın olursa da ceza verilir mi?
Evet. Suçta failin cinsiyeti fark etmez.
❓ Bu suçta uzlaşma olur mu?
Hayır. Cinsel dokunulmazlığa ilişkin suçlar uzlaştırmaya tabi değildir.
Sonuç: TCK 105/1 Kapsamında Cinsel Taciz Cezasız Kalmıyor
Cinsel taciz suçu, toplumsal yaşamı doğrudan etkileyen ve bireyin temel haklarını ihlal eden bir davranıştır. 2025 itibariyle mahkemeler, bu tür suçlara karşı daha duyarlı ve caydırıcı cezalar vermekte, mağdurların korunması için hızla işlem yapmaktadır.
Bu nedenle cinsel tacize uğrayan bireylerin hiçbir tereddüt göstermeden savcılıklara başvurması, delilleri muhafaza etmesi ve hak arayışını kararlılıkla sürdürmesi büyük önem taşır.