📌 1. Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
📌 Yapı kayıt belgesi, imar mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş yapıların geçici olarak yasal hale gelmesini sağlayan bir belgedir. İmar barışı kapsamında verilmiş olan bu belge, yapı sahiplerine çeşitli haklar kazandırır.
✔ Kaçak veya ruhsatsız yapılara geçici yasal statü kazandırır.
✔ Yıkım kararlarını ve para cezalarını durdurur.
✔ Elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin bağlanmasını sağlar.
🚨 Örnek: Bir gecekondu sahibi, yapı kayıt belgesi alarak elektriğini yasal yollarla bağlatabilir.
📌 2. Yapı Kayıt Belgesi Kimler İçin Gereklidir?
📌 Yapı kayıt belgesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların sahipleri için gereklidir.
✔ Kaçak yapı sahipleri
✔ İskansız bina sahipleri
✔ Tarım arazileri üzerinde izinsiz yapı inşa edenler
✔ Tapusuz veya hisseli arazi üzerinde yapı yapanlar
🚨 Örnek: Tapusu olmayan bir arsa üzerine yapılan bir ev, yapı kayıt belgesi alarak yasal hale getirilebilir.
📌 3. Yapı Kayıt Belgesi Alınabilen Yapılar
📌 Aşağıdaki yapı türleri yapı kayıt belgesi kapsamına girer:
✔ Kaçak konutlar ve iş yerleri
✔ Bağımsız bölümleri ruhsatsız olan apartmanlar
✔ İskanı olmayan binalar
✔ Tarım arazileri üzerinde yapılan izinsiz yapılar
🚨 Örnek: İmar planına aykırı olarak genişletilmiş bir bina katı, yapı kayıt belgesi alarak yasallaşabilir.
📌 4. Yapı Kayıt Belgesi Kapsamına Girmeyen Yapılar
📌 Aşağıdaki yapılar, yapı kayıt belgesi alamaz:
❌ Üçüncü kişilere ait özel mülkiyet alanında yapılan yapılar
❌ Sosyal donatı alanlarında bulunan yapılar (hastane, okul alanı vb.)
❌ Boğaziçi öngörünüm alanında bulunan yapılar
❌ Tarihi eser niteliğinde olan veya sit alanında bulunan yapılar
🚨 Örnek: Tarihi bir caminin çevresindeki kaçak yapılar, imar barışından yararlanamaz.
📌 5. Yapı Kayıt Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?
📌 Yapı kayıt belgesi almak için aşağıdaki adımları takip etmek gereklidir:
1️⃣ E-Devlet Üzerinden Başvuru Yapılır:
✔ Başvurular E-Devlet üzerinden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın ilgili sayfasından yapılır.
✔ Başvuru sırasında yapı sahibi bilgileri ve yapının özellikleri girilir.
2️⃣ Gerekli Belgelerin Sunulması:
✔ Tapu belgesi (varsa)
✔ Yapının mevcut durumunu gösteren fotoğraflar
✔ Yapının kullanım alanı ve yapı türü bilgileri
3️⃣ Yapı Kayıt Bedeli Ödenir:
✔ Bakanlık tarafından belirlenen yapı kayıt bedeli, yapının büyüklüğüne göre hesaplanır.
✔ Bedel ödendikten sonra yapı kayıt belgesi alınabilir.
4️⃣ Belgenin Onaylanması ve Kullanılması:
✔ Başvurusu onaylanan yapı sahipleri, belgeyi çıktı alarak yasal işlemlerini tamamlayabilir.
🚨 Örnek: Ruhsatsız bir daire sahibi, e-Devlet üzerinden yapı kayıt belgesi başvurusu yaparak binasını yasal hale getirebilir.
📌 6. Yapı Kayıt Belgesi Ücretleri Nasıl Hesaplanır?
📌 Yapı kayıt belgesi için ödenecek bedel, yapının türüne ve büyüklüğüne göre değişir.
| Yapı Türü | Ödenecek Bedel (% Oranı) |
|---|---|
| Konutlar | Yapının maliyet bedelinin %3’ü |
| İşyerleri | Yapının maliyet bedelinin %5’i |
| Konut + İş Yeri | Yapının maliyet bedelinin %4’ü |
🚨 Örnek: 300.000 TL maliyeti olan bir konut için 9.000 TL yapı kayıt bedeli ödenir.
📌 7. Yapı Kayıt Belgesi Sahiplerine Sağlanan Haklar
📌 Yapı kayıt belgesi, sahibine şu avantajları sağlar:
✔ Kaçak yapılar için yıkım kararları iptal edilir.
✔ İmar para cezaları silinir.
✔ Tapu işlemleri kolaylaştırılır.
✔ Elektrik, su, doğalgaz abonelikleri bağlanabilir.
✔ İskan olmadan kullanılabilen yapı statüsü kazanılır.
🚨 Örnek: Kaçak bir dairenin sahibi, yapı kayıt belgesi aldıktan sonra doğalgaz aboneliği yaptırabilir.
📌 8. Yapı Kayıt Belgesi ile Tapu Alınabilir mi?
📌 Yapı kayıt belgesi tek başına tapu yerine geçmez ancak belirli şartlarda tapuya dönüştürülebilir:
✔ Belediyeye başvurularak “Cins Değişikliği” işlemi yapılmalıdır.
✔ Kat mülkiyetine geçiş için ek işlemler gereklidir.
✔ Tapu almak için ek harç ve vergiler ödenmelidir.
🚨 Örnek: Bir gecekondu sahibi, yapı kayıt belgesi aldıktan sonra tapuya geçmek için belediyeye başvurmalıdır.
📌 9. Yapı Kayıt Belgesi Geçerlilik Süresi ve İptali
📌 Yapı kayıt belgesi belirli durumlarda iptal edilebilir:
✔ Yanıltıcı beyanla alınan belgeler iptal edilir.
✔ Hazine arazisine yapılan yapılar için alınan belgeler geçersiz sayılır.
✔ Sit alanı veya özel mülkiyet ihlali olan yapıların belgeleri geçerli olmaz.
🚨 Örnek: Yanlış beyanla fazla metrekare bildirerek alınan yapı kayıt belgesi iptal edilebilir.
📌 10. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Yapı kayıt belgesi hangi yapılar için alınabilir?
📌 Kaçak yapılar, ruhsatsız konutlar ve iş yerleri için alınabilir.
🔹 Yapı kayıt belgesi tapu yerine geçer mi?
📌 Hayır, ancak tapuya geçiş için kullanılabilir.
🔹 Yapı kayıt belgesi süresi doldu mu?
📌 Önceki imar barışı süresi doldu ancak yeni düzenlemeler yapılabilir.
🔹 Yapı kayıt belgesi iptal edilebilir mi?
📌 Evet, yanlış beyan, özel mülkiyet ihlali veya kamu alanına yapılan yapılar için iptal edilebilir.
🔹 Yapı kayıt belgesi nasıl alınır?
📌 E-Devlet üzerinden başvuru yapılarak alınabilir.